Op de energiefacturen die we voor 2023 kenden, kon men 3 verschillende algemene kosten onderscheiden, nl. de netkosten, de energietarieven en de verschillende soorten belastingen hierop. De netkosten slaan op de algemene kosten om het elektriciteitsnet operationeel te houden. De energietarieven zijn gewoonweg de kost van de verbruikte energie binnen een bepaalde periode. Het capaciteitstarief zal in deze de berekeningswijze van de netkosten veranderen. 

De netkosten werden vóór 2023 steeds berekend op basis van het totaalverbruik. Maar vanaf 1 januari 2023 houdt het capaciteitstarief deels rekening met het piekverbruik. Het is voor alle duidelijkheid geen bijkomende kost maar het zou wel kunnen dat, indien je geen rekening houdt met de nieuwe berekeningswijze, jouw factuur hoger zal zijn dan voordien. Lees verder hoe je ervoor kan zorgen dat jouw factuur niet hoger zal uitkomen. 

Gezien we ons midden in een ingrijpende energietransitie bevinden, is het niet meer dan logisch dat we nieuwe manieren moeten zoeken om het elektriciteitsnet niet te overbelasten. Nu ook de mobiliteit een evolutie doormaakt naar elektrische aandrijving, zal er over het algemeen nog meer elektriciteit verbruikt worden dan voordien. Om ervoor te zorgen dat iedereen over voldoende elektriciteit zal kunnen beschikken, moet er dus op andere manieren worden omgegaan met het net. 

De introductie van het capaciteitstarief maakt dat je steeds bewuster moet omgaan met jouw energieverbruik door deze steeds te spreiden. Zo zorg je ervoor dat niet iedereen op hetzelfde moment massaal energie zal verbruiken. 

Een praktisch voorbeeld: Denk maar aan wanneer alle werkende mensen om 18u thuiskomt en men meteen alle lichten aanzet, het inductiekookvuur gebruikt voor het avondeten, de wasmachine aanzet en meteen ook de elektrische verwarming opzet. Dit zorgt voor erg hoge pieken en zo'n massaal gebruik van het elektrisch net zal vanaf 2023 met het capaciteitstarief als het ware worden afgestraft. 

Het is vanaf 2023 dan ook zaak om meer na te denken over wanneer men zijn of haar elektrische toestellen zal gebruiken, zoals bijvoorbeeld eerder de wasmachine overdag opzetten wanneer men op het werk is en er geen andere elektrische toestellen gebruikt worden. 

Om de energiefactuur zo laag mogelijk te houden, is het belangrijk om steeds het elektriciteitsverbruik te spreiden. Het verbruik zal na de invoering van het capaciteitstarief steeds per kwartier gemeten worden door jouw digitale meter. Er zal dan steeds worden berekend wat het gemiddelde verbruik van elk kwartier is. Daarom is het belangrijk om zo weinig mogelijk elektrische toestellen binnen hetzelfde kwartier te laten draaien. Meer hierover lees je in het volgende.

Het capaciteitstarief wordt op basis van enkele nieuwe onderdelen waarmee men rekening dient te houden. De volgende termen zijn daarin belangrijk om in acht te nemen: kwartierpiek, maandpiek en de gemiddelde maandpiek. We lichten deze hier even toe.

De meting wordt gemaakt op basis van het gemiddelde verbruikte vermogen op kwartierbasis door de digitale meter. Dit wordt de kwartierpiek genoemd. Je netkosten worden dan bepaald in functie van de hoogste piek binnen elk kwartier. 

De maandpiek is het hoogste kwartierpiekvermogen die je binnen een bepaalde maand hebt verbruikt. Het is op basis van deze maandpiek dat het capaciteitstarief wordt berekend. Het is dus zaak om ervoor te zorgen dat je zo weinig mogelijk per kwartier verbruikt om zo de pieken te beperken. 

Ten slotte, wordt er rekening gehouden met de gemiddelde maandpiek, wat het gemiddelde is van de pieken over de volledige periode van de eindfactuur. Deze waarde wordt gebruikt om een deel van de netkosten te berekenen.

 Voorlopig lijkt het erop dat het capaciteitstarief nog niet zal worden doorgevoerd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Wallonië. 

Sibelga, dat distributienetbeheerder is voor het Brussels Hoofdstedelijke Gewest, heeft zich nog niet uitgesproken over eventuele wijzigingen in de berekeningswijze van de nettarieven.

CWaPE, dat voor het distributienetbeheer van Wallonië instaat, heeft vastgelegde nettarieven die sowieso nog gelden tot eind 2023. Voor de daaropvolgende periode werd nog niets vastgelegd en wordt het dus nog afwachten of zij ook het capaciteitstarief zullen invoeren. 

(Laatste update: 11-2022)

Analoge meters kunnen helaas geen verbruikspieken meten. Hierdoor zal je standaard een vaste vergoeding moeten betalen. Deze vergoeding komt overeen met een minimale maandpiek van 2,5 kW. 

Via de simulatietool van het VREG kan je als particulier, zelfstandige of KMO (indien aangesloten aan het laagspanningsnet) simuleren wat jouw netkosten met het capaciteitstarief zou bedragen. 

Vanaf 1 januari 2023 kan je een digitale meter gratis aanvragen en laten installeren door Fluvius.

Opmerking: Fluvius heeft als doel om tegen juli 2029 alle huishoudens in Vlaanderen te voorzien van een digitale teller. Dit is overigens een verplichting vanuit de overheid, dus men zal de plaatsing van een digitale teller niet kunnen weigeren tot na 2025, als je bv. een terugdraaiende teller hebt voor jouw zonnepanelen. Brussel is ook reeds begonnen met het invoeren van digitale tellers, hoewel ze enkel in bepaalde gevallen de analoge teller zullen vervangen door een digitale. Welke voorwaarden kan je hier lezen. In Wallonië begint deze systematische plaatsing van digitale tellers pas vanaf 2023. 

Je kan op dit moment al inzichten krijgen over jouw maandpieken indien je nu al een digitale meter heeft. Je hoeft je enkel maar aan te melden op https://mijn.fluvius.be/, aan de hand van "It's Me” in te loggen en op het platform jouw elektriciteitsmeter toe te voegen aan het account.

Men kan gebruik maken van slimme sturing aan de hand van het zogenaamde "Peak Shaving". Concreet wordt er dan gekeken naar de hoogste maandpiek en zorgt de slimme sturing ervoor dat bij het laden van de elektrische wagen deze piek niet wordt overschreden. Op die manier kan je verzekeren dat het laden van jouw elektrische wagen geen of slechts een beperkte invloed heeft op jouw elektriciteitsfactuur voor het deel dat het capaciteitstarief betreft.

Pluginvest zal hiervoor binnenkort een oplossing beginnen aanbieden dat Lifepowr FlexiO heet. Neem hiervoor best contact op om te bekijken wanneer je dit automatisch systeem zou nodig hebben en vanaf wanneer deze geïnstalleerd zou kunnen worden.

Indien je deze oplossing meteen nodig hebt, neem je best contact op met Lifepowr zelf. Zo zal je meteen verder geholpen kunnen worden.