De wereldwijde energiemarkt ondergaat een ingrijpende transitie, gedreven door elektrificatie en de snelle opkomst van hernieuwbare energiebronnen. Het rapport van het International Energy Agency (IEA) staaft dit met cijfers en bijkomende inzichten. Moeten we ons zorgen maken over de capaciteit van de energiesector? 

Explosieve groei in elektriciteitsverbruik

Het wereldwijde elektriciteitsverbruik steeg in 2024 met 4,3%, bijna het dubbele van de gemiddelde jaarlijkse stijging in de afgelopen tien jaar. De belangrijkste drijfveren achter deze stijging zijn de elektrificatie van transport, industrie en huishoudens. Vooral de opkomst van elektrische voertuigen (EV’s) heeft een aanzienlijk effect op de vraag naar stroom.

Toch blijkt uit het IEA-rapport dat de zorgen over een tekort aan netcapaciteit grotendeels ongegrond zijn. De uitbreiding van hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne- en windenergie, heeft ervoor gezorgd dat de energiemarkt deze groeiende vraag grotendeels kon opvangen zonder noemenswaardige problemen.

Hernieuwbare energie als antwoord op de stijgende vraag

Een van de meest opvallende conclusies uit het rapport is dat hernieuwbare energie in 2024 de belangrijkste groeimotor was van de elektriciteitsproductie. De toename van duurzame energie heeft ervoor gezorgd dat het aandeel van fossiele brandstoffen in de elektriciteitsopwekking verder is gedaald. Dit heeft niet alleen positieve gevolgen voor de klimaatdoelstellingen, maar toont ook aan dat de energietransitie in een stroomversnelling zit.

CO2-uitstoot op het laagste niveau in 50 jaar

Naast de toenemende vraag naar elektriciteit en de groei van hernieuwbare energie, wijst het IEA-rapport op een significante daling van de CO2-uitstoot in ontwikkelde economieën. In 2024 daalde de uitstoot met 1,1%, waardoor het op het laagste niveau in maar liefst 50 jaar kwam. Dit is een belangrijke mijlpaal die aantoont dat de wereldwijde energiemarkt effectief kan evolueren naar een duurzamer model zonder de economische groei te hinderen.

Daling van de vraag naar olie

Een ander opvallend feit is de afname van de relatieve vraag naar olie. Voor het eerst maakte olie minder dan 30% uit van de totale energievraag. De groei in oliegebruik bedroeg slechts 0,8%, wat wijst op een afvlakking van de vraag. Dit illustreert de impact van de energietransitie en de opmars van elektrische mobiliteit, die steeds meer marktaandeel wint ten koste van fossiele brandstoffen.

Uitdagingen: de druk op het elektriciteitsnet

De energietransitie en de toenemende elektrificatie brengen nieuwe uitdagingen met zich mee, vooral op het vlak van netbeheer. Een grotere vraag naar elektriciteit en de snelle groei van hernieuwbare energie vragen om een modern en flexibel elektriciteitsnet. Netbeheerders investeren daarom volop in de uitbreiding en optimalisatie van de infrastructuur om toekomstige energiestromen efficiënt te beheren.

Een cruciale factor hierbij is flexibiliteit. Technologieën zoals Vehicle-to-Grid (V2G), waarbij elektrische voertuigen niet alleen stroom verbruiken maar ook tijdelijk energie kunnen terugleveren aan het net, kunnen helpen om pieken in de vraag op te vangen. Ook batterijopslag, slimme energiemanagementsystemen en vraagsturing spelen een steeds grotere rol in een stabiele energievoorziening.

Daarnaast is er een belangrijke rol weggelegd voor overheden om de netuitbreiding te faciliteren en investeringen in innovatieve oplossingen te ondersteunen. Door een combinatie van beleidsmaatregelen, technologische innovaties en strategische investeringen kan het elektriciteitsnet zich aanpassen aan de veranderende energievraag en blijven voldoen aan de noden van een steeds verder geëlektrificeerde samenleving.

Conclusie: De energiemarkt beweegt mee met de elektrificatie

De cijfers uit het IEA-rapport bevestigen dat de energiemarkt zich aanpast aan de toenemende elektrificatie. Ondanks de snelle groei van het elektriciteitsverbruik, zorgt de opmars van hernieuwbare energie ervoor dat de stijgende vraag duurzaam kan worden opgevangen. Tegelijkertijd leidt dit tot een afname van de CO2-uitstoot en een daling van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, wat de weg vrijmaakt voor een duurzamere toekomst.

De elektrificatie van transport, industrie en huishoudens is dus geen bedreiging voor onze energienetwerken, maar juist een kans om efficiënter en schoner met energie om te gaan. De transitie naar een duurzaam energiesysteem is in volle gang en de vooruitzichten zijn positief voor een klimaatvriendelijke toekomst.